[Openstandaarden] Open standaarden: wat zijn ze?

[Peter Vandenabeele]

On Dec 31, 2007 5:11 PM, Bart Hanssens <bart.hanssens at skynet.be> wrote:
> (ISO docs mogen zonder schriftelijke toelating niet gekopieerd worden,
> maar er staat "permissible" en niet "permitted", dus als ISO eenieder
> die erom vraagt een toelating geeft mits betaling, dan lijkt het erop
> dat het een open standard is.

Een paar puntjes binnen deze discussie die ik niet direct aan een ander punt
kan koppelen.

1) bestaande discussies RF vs. RAND
-----------------------------------------------
* binnen de EU is er ook een duidelijk spanningsveld over Open Standaarden.
  * IDABC heeft een definitie in de EIF v 1.0 (hierboven aangehaald).
    http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761  (pagina 9 van de pdf)

   Deze definitie vereist RF (Royalty Free) ter beschikkingstelling van de IP.

  * De DG die met Economie bezig is, stuurt eerder aan op een andere
     definitie die ook RAND (Reasonable and Non Discriminatory) licensing
     toelaat binnen de term "Open Standaard". Ook binnen IETF etc. is
     deze discussie zeer hard gevoerd (de rants op de ipr-wg van IETF
     http://www.ietf.org/html.charters/ipr-charter.html mailing list waren
     een paar jaar geleden bijzonder intensief).

  Dit is eigenlijk een principiële business kwestie die IMO niet te vatten is in
  een "wetenschappellijk correcte" definitie, maar wel op het hogere niveau
  van de (commerciële) bedoeling van toepassing van de standaard (die
  dan al dan niet "open" is, naargelang de definitie).

Is de _bedoeling_ om
  * technische interoperabiliteit
  * het commerciële recht om te implementeren

te geven aan:
  * een gesloten groep van samenwerkende partijen (bijv. CD, gsm, CDMA,
    DVB-H, ...) waar de houders van de IP, alleen mits hun akkoord anderen
    kunnen toelaten om die technologie te gebruiken).
  * een open groep, maar niet gratis, die moet betalen, maar niet
gediscrimineerd
     mag worden (zoals iedereen het recht heeft om in de GB te kopen aan de
     geafficheerde prijs; maar niet het recht om zaken mee te nemen zonder te
     betalen).
  * iedereen, zonder betaling van geld en zonder beperkingen op implementatie,
     rechten op implementatie te geven.
  * en wat met de rechten om zelfs de implementatie aan te passen, uit
te breiden
    (en dus de facto weer van de standaard af te wijken, waardoor het resultaat
     niet meer "standaard" is (á la BSD/GPL, waar een "GPL equivalent"
zou verplichten
     om bij zo'n afwijking van de standaard de volledige specificatie
van elke afwijking
     van de standaard mee te geven met de ontvanger van niet standaard
     documenten; zeker in XML waar je makkelijk extensies kan maken is dit een
     "interessante" vraag) ...).

De oplossing die daarvoor bijv. in de Open Source wereld is gevonden, lijkt me
plausibel:

* gebruik TradeMark om een bepaalde versie van een definitie te beschermen
  (bijv. "Linux" (TM), "Apache"(TM), "Wonka"(TM), "Ruby-on-Rails" (TM), ...)
* laat anderen toe om ze aan te passen (GPL/BSD), maar dan kan de houder
  van het Trade Mark wel beslissen om dit al dan niet onder dat TradeMark
  te laten aanbieden.

Een mogelijke oplossing lijkt me dan om een trademarkable (TM ;-) term te
bedenken voor "Open Standaarden, the Free way" en die te laten endorsen.
Dit is ook wat OSI heeft gedaan: de term "Open Source" is op zich niet
"Trademarkable", maar wat wel beschermd kan worden, is de term
"OSI approved open standards" license.
http://www.opensource.org/docs/certification_mark.html

Een goed startpunt is misschien OASIS (OASIS is een serieuze organizatie,
heeft zijn eigen naam en logo's met TradeMark beschermd:
http://www.oasis-open.org/who/trademark.php) en heeft na rijp beraad,
een RF en een RAND definitie van "Open Standards" gedefinieerd:

http://www.oasis-open.org/who/intellectualproperty.php  (Section 10):

10.1 RAND Mode TC Requirements
10.2 RF Mode TC Requirements

Misschien kunnen we hieruit 2 definities afleiden:

"Standard with RAND licensing" (complies with OASIS(TM) RAND Mode TC
requirements)
"Open Standard with RF licensing" (complies with OASIS(TM) RF Mode TC
Requirements)

of (??) zelf een soort "certification" authority opzetten (zoals OSI)
om standaarden een
formeel label te geven  (RF of RAND, of ...). Bestaat dit nog niet ?

2) gratis en onbeperkte publicatie rechten voor een standaard
------------------------------------------------------------------------------

Bij ISO (en NBN for that matter), moet je dus inderdaad in het
algemeen betalen voor
de tekst van een standaard en mag je die ook niet vrij herpubliceren ...

Bij OASIS bijv. zijn de standaarden wel vrij beschikbaar (maar is er
een lidgeld, dat ik
dus ook mee betaal en meer is dan de kost van een paar copies van
standaarden ...).

Maar ik weet dat voor ODF (OpenDocument Format v. 1.0), OASIS van ISO/IEC heeft
verkregen dat de standaard, in afwijking van de gewone regels, wel gratis en
onbeperkt verspreid mag worden. Als alle instanties die een standaard
aan ISO/IEC
contributen, deze eis ook zouden stellen, dan zal het probleem zich
eigenlijk minder
stellen.

Peter

PS. sinds vandaag (1/1/2008) ben ik geen werknemer meer van Fedict. Mijn teksten
      zijn in geen geval een vertolking van standpunten van mijn
vorige werkgever.